W poniedziałek 15 stycznia 2024 roku odbyło się pierwsze w tym roku spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach. Podsumowałyśmy zeszły rok i wyciągnęłyśmy wnioski. Przypomniałyśmy sobie jakie miłe i ciekawe historie się wydarzyły. Wspominałyśmy także Teresę Janecką, która niestety odeszła od nas a była bardzo zaangażowana w pracę Klubu. Nowy rok rozpoczął się dla naszego klubu "z przytupem". Wiele emocji wzbudziła wizyta Pana Dyrektora Andrzeja Dąbrowskiego, który chętnie wziął udział w spotkaniu o "Dramatach" Wiesława Myśliwskiego. Bardzo ciekawie opowiadał o Wiesławie Myśliwskim, którego bardzo dobrze osobiście zna. Podzielił się z nami anegdotami z życia Wiesława Myśliwskiego, opowiadał o jego życiu, rodzinie, twórczości. Głównym tematem były jednak dramaty, które omawialiśmy. Spotkanie było bardzo ciekawe i wiele wniosło do naszego - pozytywnego postrzegania Wiesława Myśliwskiego.
„Klucznik” Wiesława Myśliwskiego to dwuaktowy dramat z czasów powojennych przemian – napisany w 1978 r. Utwór zawierający zaledwie 70 stron przeczytałam w bardzo krótkim czasie. Im przewracałam dalsze kartki, tym bardziej opisy sytuacyjne wciągały mnie. Wydaje się, że autor musiał widzieć i obserwować wiele zachowań wiejskich, by z takim pietyzmem je opisać. Tak zwany chłopski rozum, logika a jednocześnie prostota myślenia widnieje niemal na każdej stronie utworu.
Bohaterem dramatu jest, jak sam tytuł wskazuje, Klucznik, imieniem Kazimierz, który na koniec dnia zamyka różne drzwi w majątku Hrabiego. Pierwszy akt rozgrywa się w domu Klucznika. Jest tam jego zona Wanda, syn Piotrek, babka i dziadek. Wieczorem do jego domu przychodzą różni ludzie: stróż, dwóch chłopów, Jasiek-pijak, Kasia- żona Jaśka i dwóch milicjantów. Głównym tematem jest bliska śmierć Hrabiego, chorego na serce oraz wygrana rewolucja wraz z czekaniem jak i kiedy będzie podział majątku Hrabiego dla chłopów.
W drugim akcie dramatu akcja rozgrywa się w pałacu Hrabiego. Na czoło wysuwają się filozoficzne wywody Hrabiego na temat życia i śmierci podczas rozmowy z siostrą, córką, lekarzem, lokajem i klucznikiem Kazimierzem. Hrabia przeczuwając zbliżający się koniec życia, a także epoki w której żył, próbuje omamić Klucznika propozycją przekazania mu całego swojego majątku, którego tak naprawdę już nie miał. Klucznik zorientował się, że Hrabia umierając zażartował sobie z niego, wykrzyknął z wyrzutem „…oszukałeś mnie panie. Zawsze nas oszukiwali”. Takimi słowami kończy się dramat.
Zdecydowanie polecam przeczytać ten utwór. Autor zawarł w nim wiele życiowych mądrości wynikających z trudnych wieloletnich doświadczeń, nie tylko własnych.
Nina Łucak
Dramaty Wiesława Myśliwskiego „Złodziej”, „ Klucznik”, „Drzewo”, „Requiem dla gospodyni”.
Wszystkie te dramaty łączy jedno. Są to moralitety, we wszystkich występują podobne postaci: Stary Ojciec jako podstawa moralna o niewzruszonych zasadach i pozostałe: dzieci, znajomi, które tylko podkreślają epokę w której toczy się akcja. Wszystkie też dzieją się na wsi. Najtragiczniejszy „Złodziej” obejmuje czas wojenny, pełen okrucieństw i trudnych wyborów, a wtedy łatwo stracić człowieczeństwo. W „Kluczniku ”pokazany jest czas powojenny, okres reformy rolnej, małości ludzkiej i zachłanności. Na tym tle zmian i niepewności postać Klucznika rysuje się jako pełna obowiązkowości nawet nonsensownej, ale w swej stałości godnej szacunku. Przynosi codziennie ciężko choremu Hrabiemu klucz i snuje nieprawdziwą opowieść o życiu w rozparcelowanym już majątku. Obaj grają swoje role. Pan udaje że wierzy, Klucznik udaje że ufa Hrabiemu. W końcu aktu wykrzykuje „Oszukałeś mnie jaśnie panie! Zawsze nas oszukiwałeś!”
„Drzewo” pomimo dużej ilości występujących osób jest najłatwiejsze w czytaniu, tak jakby sam autor najlepiej znał tę epokę późnego PRL i najlepiej się w niej czuł. Jak w pozostałych dramatach główną postacią jest Stary Człowiek, stojący na straży wartości, które symbolizuje drzewo rosnące od pokoleń w pobliżu domu. Ma zostać ścięte żeby ułatwić przeprowadzenie drogi .Stary Duda wdrapał się na wierzchołek aby je chronić „Rzecz dzieje się w ciągu jednego dnia, lecz dzień jest tutaj miarą umowną”. Wokół tego drzewa przechodzi wielu ludzi, teraźniejszych i wielu z przeszłości starego Dudy, . Toczą się rozmowy, wspomnienia, groźby, nawet rozważania filozoficzne „co byś zrobił i czego doświadczył, to tylko los. A cóż los człowieczy znaczy? Że możesz tylko lepiej, gorzej ale nie inaczej ”ostatnie słowa dramatu brzmią smutno: „Marcinie ,Waszego świata już nie ma. Ostało się tylko to drzewo”
„Requiem dla gospodyni” rozgrywa się współcześnie. I tutaj główną osobą jest stary Gospodarz , który chce urządzić czuwanie przy trumnie zmarłej Gospodyni. Niestety czasy się zmieniły i sąsiedzi nie są skłonni do modlitwy przy zmarłej. Dlatego przez dom Gospodarza przechodzi korowód postaci przypadkowych, rzeczywistych i tych nierealnych z marzeń i wspomnień.
Dramaty Myśliwskiego czyta się ciężko, dla mnie nie jest to lektura łatwa, lekka i chyba nie całkiem przyjemna, dlatego polecam tylko licznym jego wielbicielom.
Danuta Pak