Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

Witamy na stronie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach.

Zapraszamy do korzystania ze zbiorów.

Kontakt z Wypożyczalnią:

poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek: 9:00-19:00; środa, sobota: 9:00-15:00

Etnopolska, logo programu

Nadesłane przez czytelników

Potrawy/kuchnia Dom

Gospodarowanie/prace w polu Życie codzienne

Ziołolecznictwo/domowa apteka Strój męski

Strój kobiecy Coś, tam kojarzę

Stwórzmy wspólnie słownik gwary świętokrzyskiej

Przez stulecia ludność wiejska posługiwała się gwarą, czyli specyficzną odmianą języka ojczystego, którą kształtowały m.in. lokalna kultura, obyczaje, historia, wpływy zewnętrzne. Była także swego rodzaju „muzeum” języka, przechowywała bowiem określenia i nazwy, niespotykane w innych częściach kraju. Można powiedzieć, że gwara stanowiła nieodłączną część tożsamości kulturowej i społecznej regionu. Bogactwo gwary doceniali najwybitniejsi pisarze. Stefan Żeromski w zasobach gwarowych widział wręcz „podstawowe źródło odrodzenia języka literatury”.

Dokładnie tak samo było z gwarą świętokrzyską. Jej specyficzne brzmienie, jej specyficzne słownictwo, które wciąż jeszcze możemy usłyszeć w mowie najstarszych mieszkańców świętokrzyskich miejscowości, stanowiły nieodzowną część naszej regionalnej kultury, tak jak zapaski, przyśpiewki czy obyczaje.

Niestety, coraz mniej osób potrafi posługiwać się gwarą świętokrzyską, coraz mniej ją rozumie. To naturalny proces dążenia ojczystego języka do jednolitych form i zwartego, zrozumiałego dla wszystkich słownika. Warto jednak zrobić, co się da, żeby gwarę ocalić od zapomnienia. Od czego zacząć? Od uświadomienia sobie, że gwara żyje dopóty, dopóki korzystamy z jej bogactwa. Nie wstydźmy się więc nią posługiwać. Okażemy w ten sposób szacunek kulturze i tradycji regionu świętokrzyskiego.

Postara się w tym pomóc Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach. W tym roku otrzymała dofinansowanie na projekt „Gwara świętokrzyska - ocalmy ją od zapomnienia”, realizowany w ramach programu EtnoPolska 2021, prowadzonego przez Narodowe Centrum Kultury. Jednym z elementów tego projektu będzie słownik gwary świętokrzyskiej. Na początek proponujemy kilkadziesiąt haseł, dotyczących różnych obszarów życia codziennego. Chcemy jednak, aby współtwórcami słownika byli nasi czytelnicy, którym zależy na ochronie naszej rodzimej mowy. Dlatego oddajemy do ich dyspozycji specjalny adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Czekamy na słowa, wiersze, wyliczanki, przyśpiewki. Wspólnie dołożymy starań, aby za kilka czy kilkanaście lat gwara świętokrzyska wciąż była żywą, barwną mową, a nie martwym językiem.

GODZINY OTWARCIA

Poniedziałek

900 - 1900

Wtorek

900 - 1900

Środa

900 - 1500

Czwartek

900 - 1900

Piątek

900 - 1900

Sobota

900 - 1500

Back to top