Rok 2025 przyniósł regionowi świętokrzyskiemu wyjątkową okazję do podróży w głąb przeszłości. Zapraszamy do wspólnego odkrywania bogactwa wspomnień związanych z miejscami, ludźmi i wydarzeniami, które przez lata kształtowały tożsamość naszego regionu. Dzięki cyklowi 12 konkursów literackich, zorganizowanych pod hasłem „Świętokrzyska panorama wspomnień: miejsca – ludzie – wydarzenia”, pragniemy zachęcić wszystkich do zatrzymania się na chwilę nad lokalną historią i kulturowym dziedzictwem.
Każdy z konkursów poświęcony będzie innej rocznicy przypadającej w danym miesiącu, oferując uczestnikom niepowtarzalną możliwość refleksji nad ważnymi momentami i postaciami związanymi z regionem. Aby ułatwić przygotowanie odpowiedzi na pytania konkursowe, do każdego z nich została opracowana lista polecanej literatury. Dzięki temu uczestnicy będą mogli pogłębić swoją wiedzę i lepiej zrozumieć temat przewodni danego miesiąca.
Nagrody
- Na laureatów każdego konkursu czekają wyjątkowe nagrody – czytniki e-booków z dostępem do platformy EmpikGo, które umożliwią kontynuację literackiej podróży w świecie cyfrowych książek.
- Każdy uczestnik może wziąć udział tylko w jednym konkursie spośród 12 zaplanowanych na rok 2025.
- Konkursy są otwarte dla wszystkich, niezależnie od wieku
Zachęcamy do udziału! Razem ożywimy wspomnienia o miejscach, ludziach i wydarzeniach, które tworzą bogatą historię naszego regionu. Dołącz do nas i stań się częścią „Świętokrzyskiej panoramy wspomnień”!
We wrześniu w naszym konkursie będzie... historycznie i na sportowo - o kieleckich cyklistach - w roku 2025 przypada 130. rocznica powstania Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów - najstarszego stowarzyszenia sportowego w naszym regionie.
Jazda na rowerze jest przywilejem dostępnym dla wszystkich. Przywilejem, ponieważ uniezależnia od publicznych środków komunikacji miejskiej, podmiejskiej a nawet międzymiastowej. Daje też przyjemność sportową w szybkim pokonywaniu odległości własnym wysiłkiem, a co za tym idzie, poczucie niezależności i swobody. „Sam siebie wiozę” - może z dumą powiedzieć rowerzysta.
Cofnijmy się w czasie do roku 1895 i przypomnijmy sobie jak to było z cyklistami w dawnych Kielcach.
„Sport kołowy z każdym rokiem zwiększa cyfrę zwolenników jazdy na rowerze, tak że liczba cyklistów w Kielcach do 50 dochodzi” - informowała w 1895 roku „Gazeta Kielecka”. Obecność w mieście cyklistów zaowocowała wprowadzeniem na kielecki rynek angielskich rowerów „z najnowszemi ulepszeniami fabryki Enfield, Royal i Triumpf” - reklama kieleckiej firmy Władysława Degelmana oferowała je do sprzedaży po 160 rubli w „Gazecie Kieleckiej”.
Rosnąca liczba amatorów jazdy na rowerze i popularność tej dynamicznie rozwijającej się dyscypliny sportowej, gromadzącej podczas zawodów tłumy kibiców spowodowały, że kieleccy cykliści postanowili powołać do życia własną organizację posiadającą swój statut, zarząd i program działania.
3 września 1895 roku zarejestrowany został statut Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów. Stawiał on za główny cel zorganizowanie cyklistów-amatorów „dla udoskonalenia się w jeździe welocypedowej i rozpowszechnienia welocypedu, jako praktycznego, korzystnego dla zdrowia i przyjemnego środka lokomocji. Dla osiągnięcia powyższego celu Towarzystwo urządza: zebrania, ćwiczenia i konkursy [...], zamiejskie wycieczki i wyścigi z nagrodami” - jak możemy przeczytać w numerze 88 „Gazety Kieleckiej”, która wydrukowała „Ustawę Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów”.
Siedziba Towarzystwa mieściła się w pięciopokojowym lokalu na piętrze w kamienicy Stępińskiej „frontem zwróconej na Planty” - na rogu ulic Konstantego (dzisiejsza Sienkiewcza) i Kapitulnej. Tor wyścigowy dla cyklistów tzw. cyklodrom otwarto uroczyście dopiero 6 sierpnia 1899 roku. Mieścił się on przy ulicach Ruskiej i Czystej (dzisiejszych ulicach: Sienkiewcza i Paderewskiego). Wyścigi na cyklodromie stały się dla miasta ważnymi wydarzeniami sportowymi i kulturalnymi. Nawet powstawały na ich temat wiersze, jak choćby ten opisujący jeden z wyścigów kolarskich, który opublikowany został w „Gazecie Kieleckiej” pod kryptonimem: „Stasio Beksa”:
Dwa razy aż przeszkadzał deszcz –
Nim turniej był poczęty:
Dwa razy uczuwałem dreszcz
Obejrzeć „wielkie pięty!”
Za trzecią – dość pogodny czas
Kolarzy wziął na spytki:
W trykotach różnych barw i kras
Śmigały torem łydki [...]
Nagroda główna wzięta już,
Przybyła jedna sława…
K.T.C. więc nagrodę złóż:
Niech cieszy się… Warszawa![...]
Nie smućcie się jednakże tem
Kielczanie ukochani!
Gdyż ja nie widzę tego złem
Żeśmy mniej… skołowani…[…]
W gronie kieleckich cyklistów znajdowało się wielu wybitnych kielczan, którzy uchodzili za grupę prężnie działającą na różnych polach: sportowym, kulturalnym, a także dobroczynnym i patriotycznym. Do czołówki kieleckich kolarzy w roku 1895 należeli m.in. Wacław Hönigman, Józef Czarnecki, Rafał Piwowarski, Józef Borkowski, Albin Nesterowicz, Stanisław Rachwalski.
NASZE PYTANIE NA WRZESIEŃ BRZMI:
Kto został wybrany pierwszym prezesem Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów na pierwszym zebraniu członków-założycieli dnia 16 listopada 1895 roku?
To znany kielecki drukarz, właściciel drukarni mieszczącej się na ul. Małej, w której tłoczono m.in. „Gazetę Kielecką”, członek czynny Ochotniczej Straży Ogniowej w Kielcach, przed założeniem Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów był konsulem, czyli przedstawicielem kieleckich cyklistów w Warszawskim Towarzystwie Cyklistów.
Podpowiedzi, jak zwykle, szukaj w podanej na stronie Biblioteki literaturze
Regulamin i karta zgłoszenia: Regulamin Konkursu (PDF), Karta zgłoszeniowa (PDF)
Odpowiedzi należy przesyłać do 15 września godziny 23:59 na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
O terminie rozstrzygnięcia konkursu poinformujemy wkrótce.
Literatura pomocnicza:
- Kronika miejscowa - Do zarządu Towarzystwa Cyklistów..., „Gazeta Kielecka” 1895, nr 92 (8 listopada), s. 2
Świętokrzyska Biblioteka Cyfrowa -
https://sbc.wbp.kielce.pl/dlibra/publication/2958/edition/2859/content?ref=desc - Kieleckie Towarzystwo Cyklistów, „Koło: pismo fachowe poświęcone sportowi kołowemu: organ Lwowskiego Klubu Cyklistów i Krakowskiego Klubu Cyklistów z r.1892”, 1895, nr 19 (12 stycznia), s. 239
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/473431/edition/387487/content? - Marta Pawlina-Meducka, Kieleccy cykliści (1892-1906), „Studia Muzealno-Historyczne” T. 7 (2015), s. 183-194
https://bazhum.muzhp.pl/media/texts/studia-muzealno-historyczne/2015-tom-7/studia_muzealno_historyczne-r2015-t7-s183-194.pdf
Czytelnia Regionalna - Reg II Stu Muz T. 7(2015) - Tylko na miejscu - Tomasz Wągrowski, Kieleccy cykliści, Echo Dnia. Relaks (Kielce) 1986, nr 71, s. 12
Świętokrzyska Biblioteka Cyfrowa -
https://sbc.wbp.kielce.pl/dlibra/publication/41645/edition/41093/content?ref=desc - Marek Michniak, Antoni Pawłowski, Cykliści z Gór Świętokrzyskich, Kielce 2000
- Czytelnia Regionalna - Reg 796/799 Mic Cyk - Tylko na miejscu
- Wypożyczalnia - Magazyn - 271115 - [1895, 16 listopada: Kieleckie Towarzystwo Cyklistów wybrało swe władze...], „Wędrowiec Świętokrzyski : miesięcznik Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach” 2019, nr 159, s. 15
- Czytelnia Regionalna - Reg III Węd Świ - Tylko na miejscu - Kieleckie Towarzystwo Cyklistów, w: Świętokrzyska Encyklopedia Sportu, Marek Michniak, Antoni Pawłowski, Kielce, 2004, s. 114
- Czytelnia Regionalna - Reg 796/799 Mic Świ - Tylko na miejscu
- Wypożyczalnia - Magazyn - 276280; 41286/N
- Wypożyczalnia - Magazyn 2 - 026641 - Antoni Pawłowski, Wszystkiemu winni cykliści... : legendy kieleckiego sportu, „Gazeta w Kielcach” 2000, nr 299, s. 3 [dodatek do „Gazety Wyborczej” Wydanie 1 2000 nr 299]
- Czytelnia Regionalna - Reg IV Gaz Wyb Kie - Tylko na miejscu - Dorota Kosierkiewicz, Rowerem przez historię, „Kielce Plus” 2012, nr 18, s. 10
Czytelnia Regionalna - Reg III Kie Plu - Tylko na miejscu
100 lat Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, 100 lat kolarstwa polskiego / Bogdan Tuszyński - Warszawa, 1986. - S. 49 : [Kieleckie Towarzystwo Cyklistów]
Wypożyczalnia - Magazyn - 229985-6
