Od 9 października 2009 r. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach ma swojego patrona. Został nim wybitny pisarz Witold Gombrowicz związany z Regionem Świętokrzyskim przez miejsce urodzenia. Jego przodkowie osiedli na tej ziemi już w drugiej połowie XIX wieku. Przez kilka pokoleń rodzina Gombrowiczów zostawiła wiele śladów swojej egzystencji w tej części Polski.
Kalendarium życia i twórczości Witolda Gombrowicza (PDF)
Miejsca związane z Gombrowiczem (PDF)
Jednak to nie względy genealogiczne zdecydowały o tym, że to właśnie ten pisarz został patronem Biblioteki. Gombrowicz jest pisarzem uniwersalnym i jednocześnie bardzo polskim, a jego dzieło jest wciąż ważne, żywe i do dziś aktualne, o czym w czasie uroczystości nadania imienia mówił prof. Janusz Detka.
Tekst przemówienia prof. Janusza Detki (PDF)
Witold Gombrowicz to nie tylko wielki pisarz, ale też niezwykle barwna postać, bohater niezliczonych anegdot oraz uczestnik przedwojennego życia artystycznego.
Gombrowicz – kreator rzeczywistości (PDF)
Owiany legendą intymny dziennik Witolda Gombrowicza
„Pozostało mi jeszcze coś w zapasie, ale tej reszty - bardziej prywatnej - wolę nie zamieszczać. Nie chcę narażać się na kłopoty. Może kiedyś... Później” - pisał Witold Gombrowicz (Dziennik 1957).
56 lat pózniej - 8 maja 2013 r. w Warszawie uczestniczyliśmy w konferencji prasowej zorganizowanej przez Wydawnictwo Literackie, na której zaprezentowano książkę Kronos - owiany legendą intymny dziennik Witolda Gombrowicza. Dziennik ukazał się 23 maja nakładem krakowskiej oficyny. W materiałach prasowych wydawca napisał: "Legendy i plotki o prywatnym dzienniku wielkiego pisarza krążyły od wielu lat, ale dostęp do manuskryptu miało niewielu. Opublikowanie przez Wydawnictwo Literackie Kronosu należy uznać za wydarzenie najwyższej rangi. Zapiski, sporządzane przez Gombrowicza w ciągu kilkudziesięciu lat, mają charakter bardzo prywatny, nierzadko intymny. Pisarz próbuje w nich zrekonstruować czas miniony i przyjrzeć się własnemu życiu jako chronologicznej serii zdarzeń. Powstało w ten sposób szczególne kalendarium, ukazujące całe życie artysty w jego złożoności. Lektura Kronosu z pewnością wpłynie na interpretację tak znanych utworów Witolda Gombrowicza jak Trans-Atlantyk, Pornografia, czy w końcu Dziennik, którego Kronos jest swoistym uzupełnieniem, a pod wieloma względami także całkowitym przeciwieństwem."
Czym jest Kronos?
„Kronos to bez wątpienia dzieło szczególne, które na zawsze odmieni obraz literatury polskiej i wpłynie na sposób, w jaki o kulturze się mówi i dyskutuje. Siła tego dzieła polega na niezwykłej formie. W historii literatury na próżno szukać drugiego utworu tak związanego z upływającym czasem, ukazującego z bezwzględną szczerością najważniejsze fakty z życia autora, który narzucił sobie niesłychaną dyscyplinę w regularnym sporządzaniu notatek. Fenomen tego kalendarium polega na niedostrzegalnym przechodzeniu zwięzłego zapisu w tekst wstrząsający, pobudzający do myślenia i stawiający najważniejsze pytania egzystencjalne. Zaczynamy się zastanawiać nie tylko nad tym, kim był Gombrowicz - twórca i człowiek, ale też kim sami jesteśmy.” Vera Michalski-Hoffmann, Prezes Rady Nadzorczej Wydawnictwa Literackiego.
„O istnieniu Kronosu dowiedziałam się w 1966 roku, nie pamiętam dokładnej daty. Weszłam do pokoju Witolda, siedział przy stole, powiedział mniej więcej coś takiego: «Widzisz, piszę właśnie dziennik intymny, od czasu do czasu notuję sprawy prywatne». Po raz drugi zetknęłam się z Kronosem latem 1968. Gombrowicz, zmęczony, chory, poprosił mnie o pomoc. Wskazał na segregator i powiedział: «Jeśli wybuchnie pożar, bierz Kronos i umowy i uciekaj najszybciej jak możesz!». To był ten intymny dziennik, który nazwał Kronos.” Rita Gombrowicz, 2013.
„Kronos to ostatni już zapewne, ważny, ale dotąd nieznany, choć poprzedzony legendą tekst Witolda Gombrowicza. Jak wskazuje sam tytuł, Gombrowicz próbuje zrekonstruować czas, przyjrzeć się własnemu życiu jako chronologicznej serii zdarzeń, odtworzyć logikę biografii. Ten skrótowy, nieliteracki, często trudny do rozszyfrowania zapis życia pokazuje je w całej złożoności: sprawy twórczości literackiej, relacje z przyjaciółmi, kłopoty finansowe, zdarzenia z codzienności, a w tle - groźny pomruk wypadków historycznych.” Jerzy Jarzębski, 2013.
„Lektura Kronosu skłoni czytelników do myślenia o jedynej prawdziwej zagadce tych notatek: dzięki jakim tajemnym zaklęciom autor tych suchych wyliczeń owrzodzeń, chorób, ambicjonalnych konfliktów - przemienił się w twórcę Dziennika, stron o żywotności niezrównanej, promiennych, pulsujących erotycznym napięciem, uwodzących i uczących myśleć, patrzeć, czuć, mówić, stawać się - być.” Wojciech Karpiński, 2013.
Dziennik ukazał się 23 maja nakładem krakowskiej oficyny i jest dostępny w naszej Bibliotece.